Uunongo waKalunga owi iwetikile meshito
‘Okwe tu ndungike oondunge odhindji, dhi vule ndhoka dhiiyamakuti, nokwe tu nongeke uunongo, u vule mbuka woondhila dhokegulu.’—JOB 35:11, OB-1954.
UUDHILA owu na omaukwatya omakumithi. Aantu mboka haya longo oondhila ohaya kala ya kumwa sho uudhila hawu tuka nuupu mewangandjo. Omaludhi gamwe guudhila ohaga yogo kombanda yefuta uule wokilometa omayovi nokuthika naanaa hoka tawu yi, nonando momeya kamu na sha shoka hashi vulu oku wu pukulula.
Uukwatya wa dhenga mbanda wuudhila mboka tawu holola uunongo wOmushiti gwawo, owo okwiilombwela okupitila momawi ngoka hawu lili. Tala kiiholelwa yimwe.
Nkene uudhila hawu ilombwele
Omaludhi gamwe guudhila ohaga tameke okwiilombwela manga nokuli inaaga tendulwa. Pashiholelwa, oshimote ohashi vala omayi ge li gahetatu, ngoka kehe limwe hali valwa esiku lyalyo li ili. Ngele omayi ngoka oga kolele oshita, ohaga ka tendulwa konima yuule womasiku gahetatu. Okuza mpono yina oha kala noshinakugwanithwa oshidhigu shokutonatela uudhilona we mboka wa tendulwa omanga natango a langela eyi limwe ndyoka inaali tendulwa. Ethimbo limwe uudhilona auhe wu li uhetatu woshimote ohawu tendulwa muule woowili dhi li hamano. Ongiini mbela shika tashi vulika? Etompelo limwe ndyoka lya gandjwa kaakonakoni olyo kutya uudhilona woshimote ohawu lombwelathana manga wu li momayi nohawu ningi ompangela opo wu tendulwe lwopethimbo lya faathana.
Ngele uudhila wa koko, uulumentu owo unene hawu lili. Ohawu lili unene pethimbo lyokulonda opo wu ninge omandhindhiliko pomahala gawo nenge wu fuule uudhila uukiintu. Molwaashoka oludhi kehe lwuudhila olu na omukalo nkene halu ilombwele, shika ohashi kwathele uudhila uukiintu wu dhimbulule omawi guudhila uulumentu woludhi lwawo.
Uudhila ohawu lili unene koongulasha nongele etango tali ningine nohawu shi ningi netompelo ewanawa. Ethimbo ndyoka ombepo ohayi kala ya mwena noihaku kala unene ekudhilo ndyoka tali ningitha omawi gawo gaa uvike. Aakonakoni oye shi mona mo kutya okulila kuudhila ohaku uvika nawa lwiikando 20 koongulasha nokongulohi shi vulithe ethimbo lyomutenya.
Nonando uudhila uulumentu owo unene hawu lili, auhe uulumentu nuukiintu ohawu lili omawi gi ili, gamwe omafupi ngoka ge na omaityo ga yoolokathana. Naangongwa oha lili omawi omugoyi ga yoolokathana. Oku na po ewi lyokulondodha ngele opu na oshiponga tashi zi pombanda ngaashi oondhila ndhoka hadhi li onyama, ihe oku na po natango ewi lyokulondodha kombinga yoshiponga shoka tashi ya okuza pevi.
Omagano ga dhenga mbanda
Uudhila ohawu valwa wu na uunongo uukumithi. Ihe uuna tashi ya puunongo wokupopya, mboka waantu uukumithi unene. Job 35:11 ota ti kutya Kalunga okwa shita aantu ye na ‘oondunge dhi vule dhoondhila dhokegulu.’ Shoka shi ikalekelwa kaantu osho uunongo wokutongola omadhiladhilo ga kitakana okupitila momawi ngoka haga zi moothipawi nenge mokuudhika.
Aanona ohaya valwa nuunongo wokwiilonga omalaka ogendji shi vulithe iishitwa ayihe. Oshifo American Scientist otashi ti: “Aanona aashona ohaya vulu okwiilonga elaka nonando aavali yawo ihaya popi nayo shu ukilila, aanona yoombolo ohaya vulu okutota po elaka lyokuudhika kuyo yene ngele ihaya longwa okuudhika megumbo.”
Uunongo wokuholola omadhiladhilo getu nokuulika omaiyuvo getu okupitila mokupopya nenge mokuudhika owu li lela omagano ga dhenga mbanda ga za kuKalunga. Natango aantu oya pewa omagano ga dhenga mbanda gokupopya naKalunga okupitila megalikano. Odhoshili kutya Jehova Kalunga ote tu hiya tu popye naye. Oohapu dhe Ombiimbeli otadhi ti: “Inamu kala mu na nando oshimpwiyu shasha, ihe oompumbwe dheni dhi tseyithileni Kalunga momagalikano geni agehe. Ihe indileni aluhe nomwenyo gu udha ehambelelo.”—Aafilippi 4:6.
Uuna tatu ningi omatokolo omadhigu, Jehova okwa hala tu hedhe popepi nuunongo owindji mboka a nyolitha mOmbiimbeli. Ote ke tu kwathela wo tu tseye nkene tu na okutula miilonga omayele ngoka ge li mo. Omunyoli gwOmbiimbeli Jakob okwa ti: “Ngele oku na gumwe gwomune a pumbwa oondunge, ne dhi indile kuKalunga, oye note dhi mu pe. Oshoka Kalunga ke shi omundalapata, ihe oha pe ayehe nopwaa na omanyenyeto.”—Jakob 1:5.
Oho kala wu uvite ngiini?
Oho kala wu uvite ngiini ngele to pulakene kewi ewanawa lyokadhila nenge lyokanona hoka opo taki ilongo okupopya? Mbela owu wete uunongo waKalunga miinima mbyoka a shita?
Konima sho omupisalomi David a li a tedhatedha nkene a shitwa kuKalunga osha li she mu inyengitha a tye: “Otandi ku hambelele e tandi ku simaneke, oshoka onda shitwa nuunkulungu. Iilonga yoye iikumithi; shika ondi shi shi nawa.” (Episalomi 139:14) Sho tu ulike olupandu lwoye mokukonakona uunongo waKalunga mboka wi iwetikile meshito, eitaalo lyoye moonkondo dhe dhoku ku pa omayele ge li mondjila otadhi ka koka.
[Oohapu dha simana pepandja 5]
Uunongo wokupopya omagano ga za kuKalunga
[Edhina lyomuthaneki gwethano pepandja 4]
© Dayton Wild/Visuals Unlimited